JESIENNE LIŚCIE MĄDRZE WYKORZYSTAJ!

Wiele osób traktuje opadające z drzew liście jako problem i uciążliwy odpad - tymczasem jest to bardzo cenny materiał do użyźnienia naszej gleby. Jak je wykorzystać?

1. Kompost.
Suche, jesienne liście są niezbędnym składnikiem dobrego kompostu. Aby nasze odpadki szybko przekształciły się w żyzną próchnicę musimy zachować odpowiednie proporcje składników kompostu. Zaleca się 3 porcje „martwych” czyli „suchych” składników (liście, zrębki drewna, tektura, słoma, siano) na 1 porcję „żywego” materiału (resztki warzyw, skoszona trawa, chwasty, odpadki kuchenne). Jeżeli w naszym kompoście znajdzie się za mało „suchego” materiału zacznie on wydzielać nieprzyjemny zapach.

2. Przekopywanie.
Zebrane liście możemy rozsypać na warzywniku i przekopać (zostawiamy skiby, nie zagrabiamy). Aby liście szybciej się rozłożyły, dodaj bogatego w azot obornika lub skoszonej trawy. Dobrze jest też wcześniej rozdrobnić liście np. kosiarką do trawy lub odkurzaczem ogrodowym.

3. Ochrona roślin przed mrozem.
Opadłe suche i zdrowe liście to skuteczna ochrona przed mrozem - warto nimi okryć wrażliwe na niską temperaturę rośliny, jak choćby lilie, hiacynty, narcyzy czy pierwiosnki ząbkowate. Rośliny okryj dopiero po pierwszych przymrozkach. Wiosną liście takie po prostu skompostuj. 

Uwaga! Używaj tylko zdrowych liści. Jako nawóz, nie nadają się liście: dębu, orzecha włoskiego i kasztanowca.

Pamiętaj: liści nie wolno palić na terenie ROD, osoby które będą spalały jesienne odpadki straż miejska może ukarać grzywną!

Zamiast zanieczyszczać powietrze zrób nawóz dla swoich warzyw.  

Filip Roman                                  
Instruktor ds. Ogrodnictwa

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

JESIENNE SADZENIE KRZEWÓW

• Październik to dogodna pora sadzenia krzewów ozdobnych z tzw. gołym korzeniem, a zwłaszcza róż. Rośliny takie są tańsze od tych produkowanych w pojemnikach i zdążą się jeszcze dobrze przyjąć przed zimą. Należy pamiętać o przycięciu korzeni na długość ok. 20 cm i zamoczeniu w wodzie przed posadzeniem. Jest to niezawodny sposób, który zapewnia dobre przyleganie ziemi do podziemnych części rośliny. Przystępując do działania, dołki można zaprawić dojrzałym kompostem. Sadząc rośliny należy równomiernie obsypać je ziemią i utworzyć wokół każdej dwudziestocentymetrowy kopczyk, który zabezpieczy krzewy przed zimą.

WYKOPYWANIE CEBUL KWIATÓW

• To ostatni moment na wykopanie roślin niezimujących w gruncie. Jeśli jeszcze nie przenieśliśmy do pomieszczenia begonii bulwiastej, dalii, frezji, krokosmii, mieczyków i pacioreczników – należy to uczynić już teraz. Oczyszczone podziemne części tych roślin, przechowuje się w lekkim podłożu, luźno ułożone w przewiewnych skrzynkach.

ZDĄŻYĆ PRZED CHŁODEM

• Fuksje, oleandry, pelargonie, datury i lantany powinny na dobre opuścić już tarasy i balkony. Przenosimy je do chłodnych ale widnych pomieszczeń. Najlepiej zimują w temperaturze ok.10°C, w umiarkowanie zwilżonym podłożu

PORZĄDEK NA TRAWNIKU

• Trawa przed zimą powinna być przystrzyżona, dlatego w miarę prognozy pogody należy zaplanować koszenie nawet pod koniec miesiąca. Nie zapominamy o systematycznym grabieniu opadających liści.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Okres jesienny to wyzwanie dla naszej odporności. Warto wcześniej pomyśleć jak wzmocnić nasz organizm i ustrzec się jesiennych infekcji.

Zioła i przyprawy na odporność,  te nie egzotyczne warto mieć w swoim ogródku (spis w kolejności alfabetycznej).

• Aloes

Cenne źródło witamin z grupy B, witaminy A i witaminy C. Działą przeciwbólowo(kwas salicylowy), przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie (olejki eteryczne). Działa silnie stymulująco na układ immunologiczny.

• Aronia

Bogate źródło witaminy C – silnego antyoksydantu zmiatającego wolne rodniki. Znajdziemy w niej również antocyjany, taniny, rutynę i kwercetynę. Substancje te wzmacniają układ odpornościowy i stymulują go do walki z infekcjami.

• Czarny bez

Bogate źródło witaminy Ci witaminy A, a także wielu cennych antyoksydantów. Pomaga zwiększyć odporność organizmu, a ponadto korzystnie wpływa na układ krążenia i wzrok. Działa napotnie i rozgrzewająco.

• Czosnek

Jeden z najlepszych naturalnych antybiotyków. Działa przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie.

• Czystek

Działa przeciwzapalnie, ma bardzo wysoką zawartość polifenoli, które neutralizują wolne rodniki. Wykazuje działanie antywirusowe, antybakteryjne i antygrzybicze, a także pomaga usuwać z organizmu metale ciężkie

• Goździki

Działają przeciwzapalnie (eugenol) i przeciwbólowo. Łagodzą ból gardła i kaszel, pomagają udrażniać zatkany nos.

• Dzika róża

Zawiera bardzo dużo witaminy C, a także witamin z grupy B (B1, B2. B3), wit. A, E i K. Doskonale stymuluje i wzmacnia układ odpornościowy, działa przeciwzapalnie.

• Imbir

Niweluje stany zapalne, jest bogatym źródłem manganu, witamin A, C, E i wit. z grupy B. Wzmacnia odporność, korzystnie wpływa na układ krążenia i pracę serca. Działa ponadto antyhistaminowo – pomaga łagodzić objawy alergii.

• Jeżówka purpurowa

Jeden z najcenniejszych naturalnych środków podnoszących odporność. Skutecznie wzmacnia system immunologiczny, ponieważ działa silnie immunostymulująco. Nasila proces fagocytozy, a także pobudza leukocyty do produkcji interferonów.

• Kora Cynamonowca

Ceniony za bogactwo przeciwutleniaczy. Działa przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przeciwpasożytniczo. Bogaty jest w chrom, wapń, mangan, i żelazo. Korzystnie wpływa na odporność, a ponadto łagodzi objawy stresu.

• Korzeń traganka chińskiego

Oczyszcza organizm z toksyn i wyjątkowo silnie podnosi sprawność układu odpornościowego. Wyciąg z korzenia traganka chińskiego stymuluje produkcję makrofagów i limfocytów T, które skutecznie walczą z infekcjami.

• Kurkuma

Zawiera kurkuminę, która działa silnie antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo. Łagodzi stany zapalne i stymuluje układ odpornościowy.

• Mniszek Lekarski

Bardzo skutecznie wzmacnia układ odpornościowy i oczyszcza organizm z toksyn. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Polecany nie tylko na wzmocnienie odporności, ale również na walkę z infekcjami górnych dróg oddechowych.

• Ostropest plamisty

W swoim składzie zawiera sylimarynę – związek, który ma silne działanie antyoksydacyjne. Pomaga odtruwać organizm z toksyn i obniża poziom glukozy we krwi.

• Pokrzywa zwyczajna

Działa oczyszczająco. Doskonale wzmacnia odporność organizmu i obniża poziom cukru we krwi. Bogata w chlorofil, witaminy A, C i E, żelazo, magnez, mangan, potas i sole mineralne. Wspomaga usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii.

• Rokitnik

Podnosi odporość organizmu, zawiera dużą dawkę antocyjanów, garbników i flawonoidów, a także witamin A, F, K, P, E i C. To ponadto źródło żelaza, wapnia i manganu. Działa przeciwbólowo i przeciwbakteryjnie.

• Rozmaryn

Wzmacnia odporność, działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie,  przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo, przeciwbólowo i odkażająco. Zawiera dużą dawkę przeciwutleniaczy. Bogaty w witaminę A i witaminę C.  

• Rumianek pospolity

Wykazuje silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, a także odkażające. Warto stosować go w stanach osłabienia organizmu, a także stanach zapalnych górnych dróg oddechowych.

• Żeń-szeń

Zawiera ginsenozydy, które pobudzają układ immunologiczny do walki z infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi.

----------------------------

JESIENNY OPRYSK MIEDZIANEM

Dlaczego jest taki ważny?

Wilgotna i jeszcze dość ciepła jesień sprzyja szybkiemu rozwojowi chorób grzybowych. Jesienne opryski drzew owocowych  powstrzymują dalszy rozwój chorób  i minimalizują ryzyko infekcji w następnym sezonie. Nie są szkodliwe dla owoców, które są już dawno zebrane, a owady zapylające pojawiają się w ogrodach tylko sporadycznie lub wcale. Należy je stosować  aby zminimalizować a nawet wykluczyć konieczność pryskania w okresie wegetacji.  Warto dodać, że zapobieżenie wystąpieniu chorób zależy również od przeprowadzenia takich zabiegów przez sąsiadów. Jeśli widzimy, że drzewa sąsiada są zainfekowane to pomóżmy mu w opryskach. Tylko wspólne dbanie o utrzymanie zdrowych roślin może dać pełne zabezpieczenie przed chorobami. Miedzian jest bardzo mało toksycznym środkiem chemicznym. Jest  środkiem grzybobójczym do zwalczania chorób grzybowych na drzewach i krzewach owocowych, roślinach ozdobnych i warzywach. Jest to preparat zalecany do stosowania w amatorskiej uprawie roślin na terenie ogrodów działkowych, a także dopuszczony do ochrony roślin w produkcji ekologicznej. Jest preparatem powierzchniowym nie wnikającym w tkanki roślin. Jest również jedynym preparatem do zwalczania chorób bakteryjnych.

Jakie drzewa i jakie choroby

Kędzierzawość liści brzoskwini, rak bakteryjny wiśni, czereśni, zasychanie liści czereśni.

	Kędzierzawość liści brzoskwini
	Rak bakteryjny wiśni
	Rak bakteryjny czereśni
	Zasychanie liści drzew pestkowych

Kiedy opryskujemy   

Jesienią podczas opadania liści. W przypadku brzoskwiń po opadnięciu  liści.

Przygotowanie cieczy do oprysków:

Zalecanym do oprysków jest  Miedzian 50 WP oraz zamiennie Miedzian Extra 350 SC Roztwór 0,5% wykonujemy przykładowo biorąc    25 g preparatu i rozpuszczamy w 5 litrach wody  .  Do oprysku brzoskwiń  roztwór 1%  50 g preparatu na 5 litrów wody

warto wiedzieć, że:

 1 płaska łyżeczka    Miedzianu 50 WP   to  2,5 g, 

Miedzianu Extra 350 SC  to  5 ml

Jak opryskiwać

Opryskujemy cale drzewa wszystkie pędy jak również korę i ewentualne jej spękania.

-------------------------------------------------------------------------------------

JAKIE KWIATY SADZIMY JESIENIĄ?

Jesienią pojawiają się w sklepach ogrodniczych rośliny charakterystyczne dla tej pory roku, takie jak: wrzos pospolity, chryzantemy, astry jesienne czy dabecje kantabryjskie. Można nimi obsadzić rabaty, kosze czy doniczki przed wejściem do domu. O tej porze roku sadzimy też niektóre byliny i cebule roślin kwitnących wiosną.

Do końca września możemy sadzić piwonie oraz lilie. Cebule lilii bulwkowatej oraz lilii białej sadzi się od początku września. Przy sadzeniu cebul wszystkich lilii opłaca się dno dołka wysypać grubą warstwą piasku, co zabezpieczy je przed gniciem. Ważne jest, by posadzić lilie przed nadejściem mrozów, a na okres zimy rabatę przykryć torfem, korą ogrodową lub stroiszem (czyli iglastymi gałązkami).

Przed nadejściem mrozów powinniśmy skończyć też jesienne sadzenie bylin takich jak: barwinek, bergenia sercowata, bodziszek, dąbrówka, gęsiówka, kokoryczka, płomyk, przetacznik, skalnica czy żagwin. Kolejnymi kwiatami sadzonymi jesienią są konwalie. Kłącza sadzimy w rzędach oddalonych od siebie o 25 cm, w rzędzie co 4 cm. Pąk powinien znajdować się na głębokości 2cm.

Jesienią sadzimy cebule roślin kwitnących wczesną wiosną, czyli szachownice, krokusy, narcyzy, tulipany i kosaćce cebulowe. Innymi kwiatami sadzonymi jesienią są czosnki ozdobne, zawilce, śnieżniki, śniedki, ranniki, pustynniki himalajskie, szafirki, jaskry oraz cebulice.

Kwiaty cebulowe sadzone jesienią

Kwiaty cebulowe sadzone jesienią to grupa wspaniałych roślin ogrodowych, które swoimi kwiatami ubarwią nasz ogród już od wczesnej wiosny. Są wśród nich jednak wyjątki, które zakwitną już tej samej jesieni! Zobacz jak przygotować się do sadzenia kwiatów cebulowych, jak wykonać sadzenie i na jakiej głębokości oraz jakie są wymagania poszczególnych gatunków kwiatów cebulowych sadzonych jesienią.

Jesienią sadzi się przede wszystkim kwiaty cebulowe kwitnące wiosną . Dzięki nim już od pierwszych wiosennych dni nasz ogród będzie mienić się barwami kwiatów, często zanim inne rośliny rozpoczną wegetację. Najpopularniejsze z nich to tulipany, hiacynty, krokusy i narcyzy.

Do sadzenia jesienią wybieramy cebule dobrej kondycji, czyli duże, twarde, bez śladów uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki. Warto tuż przed sadzeniem zanurzyć cebule w roztworze środka grzybobójczego, zapobiegając w ten sposób chorobom grzybowym. Ważną zasadą, którą należy przestrzegać, jest głębokość sadzenia cebul. Zasada ta mówi, że cebule kwiatów sadzimy na głębokość równą trzem wysokościom cebuli.

Warto wiedzieć! Chcąc uchronić cebule kwiatowe przed gryzoniami, najlepiej posadzić je w plastikowych osłonkach lub drucianych doniczkach. W przyszłym roku cebulki sadzone w koszyczkach będzie też łatwiej znaleźć i wykopać.

Ziemię wokół nowo posadzonych roślin warto wyściółkować. Do tego celu nadaje się przekompostowana kora, kompost i torf ogrodniczy. Ochroni to kwiaty sadzone jesienią przed utratą wilgoci i przemarznięciem w czasie zimy.

Warto jednak wymienić tu też tak wspaniałe i ciekawe gatunki jak czosnek ozdobny o ogromnych kulistych kwiatostanach, cebulice czy szachownice.

Warto wiedzieć!

Terminy jesiennego sadzenia kwiatów cebulowych

Większość kwiatów cebulowych sadzonych jesienią, a kwitnących następnej wiosny , sadzi się od września do października. Jednak jak od każdej reguły, i od tej są wyjątki, dlatego warto dokładnie poznać terminy sadzenia poszczególnych gatunków . Niektóre z nich trzeba posadzić znacznie wcześniej zanim nadejdzie kalendarzowa jesień. I tak np. już w sierpniu sadzi się cebule narcyzy, korony cesarskiej i drobniejszych szachownic. W sierpniu sadzi się też kwitnące już jesienią zimowity i szafrany.

Głębokość sadzenia kwiatów cebulowych jesienią

Głębokość sadzenia kwiatów cebulowych trzeba dostosować do rozmiarów sadzonych cebul. Zazwyczaj cebule sadzi się na głębokość równą 2- lub 3-krotności wysokości danej cebuli . Na glebach lekkich cebule kwiatowe można sadzić nieco głębiej, zaś na glebach gliniastych, bardzo zwięzłych, cebule umieszczamy niego wyżej.

Dokładne terminy oraz głębokości sadzenia kwiatów cebulowych sadzonych jesienią podaje poniższa tabela. Naciśnij na obrazek z tabelą aby zobaczyć powiększenie. Poniżej tabeli znajdziesz link do pobrania tej tabelki w wersji do wydrukowania!

Jak sadzić kwiaty cebulowe jesienią

Przed przystąpieniem do jesiennego sadzenia kwiatów cebulowych , należy odpowiednio przygotować stanowisko sadzenia. Przede wszystkim ziemię należy oczyścić z chwastów. Najlepiej gdy usuwanie chwastów wykonujemy ręcznie, bez stosowania szkodliwych środków chemicznych. Jeżeli jednak zdecydujemy się na użycie herbicydów, pamiętajmy aby herbicyd użyć co najmniej 2-3 tygodnie przed planowanym terminem sadzenia kwiatów cebulowych . Jeżeli takiego odstępu czasowego nie zastosujemy, herbicyd może uszkodzić sadzone później rośliny.
Wskazane jest także rozluźnienie i spulchnienie gleby , przekopując ją na głębokość jednego szpadla (do 30 cm). Strukturę i żyzność gleby warto poprawić, dodając do niej kompost, odkwaszony torf ogrodniczy lub dobrze przekompostowany obornik. Warto także sprawdzić odczyn gleby, gdyż większość kwiatów cebulowych sadzonych jesienią najlepiej rośnie na glebach obojętnych (pH 6,6 - 7,2). Konieczne może zatem okazać się wapnowanie gleby (jeżeli odczyn gleby jest zbyt niski) lub zastosowanie nawozu zakwaszającego czy też kwaśnego torfu, jeżeli odczyn gleby jest zbyt wysoki. Pamiętajmy, że wapnowanie powinno być wykonane przynajmniej 3 tygodnie wcześniej przed sadzeniem kwiatów cebulowych .

Po przygotowaniu gleby, można przystąpić do sadzenia kwiatów cebulowych . Otwory na cebule kwiatowe można wykonywać wąską łopatką. W przypadku drobnych cebul przyda się drewniany kołek o ostrym zakończeniu, zaś podczas sadzenia cebul kwiatowych na trawniku, niezbędna okaże się specjalna sadzarka. Jeżeli sadzimy kilka drobnych cebul w grupie, można odsłonić większy fragment ziemi do wymaganej głębokości, umieścić cebule, a następnie zasypać je ziemią.
Cebule kwiatowe warto sadzić w specjalnych koszyczkach , które chronią cebulki przed atakiem gryzoni, a także ułatwiają ich odnalezienie w celu wykopania. Trzeba jednak wiedzieć, iż dostępne w sklepach koszyczki z tworzyw sztucznych niestety czasem ulegają ostrym zębom wygłodniałych gryzoni, takich jak np. nornice, i nie dają 100% pewności ochrony cebulek. Dlatego koszyczki traktujmy przede wszystkim jako sposób na łatwiejsze sadzenie i późniejsze wykopywanie cebul.

Zimowanie kwiatów cebulowych sadzonych jesienią

Większość kwiatów cebulowych sadzonych jesienią wymaga zimowego przechłodzenia cebul aby zakwitnąć z nadejściem wiosny. Dlatego właśnie umieszczamy je w gruncie już jesienią. Większość z nich, a szczególnie gatunki mniej mrozoodporne, warto jednak wyściółkować przed nadejściem mrozów. Jako ściółka może posłużyć gruba warstwa torfu, kora ogrodowa czy gałązki drzew iglastych (stroisz). Ściółkę rozkładamy dopiero po pierwszych przymrozkach, zazwyczaj około połowy listopada. Zbyt wcześnie wyłożony materiał ściółkowy może niepotrzebnie zwabić poszukujące pożywienia gryzonie. Ściółkować jednak warto, gdyż warstwa ściółki nie tylko chroni cebule kwiatowe sadzone jesienią przed przemarznięciem ale też pomaga utrzymać wilgoć w glebie, a wiosną opóźnia nagrzewanie się gleby, dzięki czemu kwiaty cebulowe nie wybiją zbyt wcześnie i zmniejszymy ryzyko ich uszkodzenia przez wiosenne przymrozki.

mgr inż. Joanna Sadowska